Το θέμα της ημέρας και της αποψινής νύχτας, δεν είναι η ενέργεια και τα ..αιολικά, αλλά θα επιμείνω, όσο και να είναι βαρετό, γιατί θέλω ένα όσο το δυνατόν πλήρες (αδύνατον) και όσο το δυνατόν τεκμηριωμένο αρχείο με απαντήσεις στο ερώτημα «πόσο πολύ μας κοροϊδεύουν με τις Πράσινες ΑΠΕ»; και «τι ρεαλιστικές εναλλακτικές λύσεις υπάρχουν, γενικώς και αορίστως»; Σχολίασε κάποιος ότι είμαι άσχετος και λέω βλακείες. Άσχετος σίγουρα είμαι, αλλά προσπαθώ, ό,τι παρουσιάζω σαν «αλήθεια», να λέω την πηγή της.
Είμαι σίγουρος και προκλητικά απόλυτος, για τους εξής τρεις λόγους:
(α) Όλο και κάτι έχω δει από επενδυτικές προτάσεις για χρηματοδότηση με ίδια κεφάλαια και δανειακά κεφάλαια ενεργειακών επενδύσεων (και αιολικών «πάρκων»), τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Όταν ετοιμάζεις ή εξετάζεις τέτοιες προτάσεις κοιτάς την αξιοπιστία των παραδοχών, την προβλεπόμενη απόδοση στα ίδια κεφάλαια, και την δυνατότητα εξυπηρέτησης του δανείου από ταμειακές ροές. Ποτέ, μα ποτέ, δεν είδα στοιχειωδώς επαρκή κάλυψη χρεολυσίων από τις ταμειακές ροές του έργου, και ποτέ, μα ποτέ, δεν είδα θετική απόδοση στα ίδια κεφάλαια, παρά μόνο με γενναίες άμεσες ή/και έμμεσες επιδοτήσεις της επένδυσης, και γενναίες άμεσες ή/και έμμεσες επιδοτήσεις της λειτουργίας. Κοινώς, χωρίς δώρα από τρίτους κανένα αιολικό πάρκο δεν στέκει για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας για δίκτυο. Κανένα, πουθενά. Τελεία, παύλα. Παντού έχουν ή επιδοτήσεις ή πιστώσεις φόρων στην αρχή, ή εγγυημένες υψηλές τιμές, ή εξασφαλισμένα έργα υποδομής, ή δέσμευση για αγορά ρεύματος σε τριπλή η πενταπλή τιμή από ότι το φυσιολογικό. Παντού. Από το Los Angeles μέχρι την Αθήνα. Αυτό εμένα μου αρκεί. Ξέρω όλα τα επιχειρήματα για άλλες έμμεσες επιδοτήσεις άλλων μορφών ενέργειας, καρκίνους στην Πτολεμαΐδα, φτωχά παιδιά στα ορυχεία λιθάνθρακα στην Αφρική κλπ… Αλλά, σκληρό όσο και να είναι, ό,τι δεν μετριέται, δεν λογίζεται.
(β) Αν η πρώτη μου άποψη βασίζεται σε επενδυτικά στοιχεία, η δεύτερη είναι στο άλλο άκρο: Φυσική. Ο αέρας είναι άφθονος και δωρεάν. Είναι ωστόσο υψηλής εντροπίας. Έχει, δηλαδή, λίγη, ή «αραιή» διαθέσιμη ενέργεια για παραγωγή ωφέλιμου έργου. Που σημαίνει, αν θες να παράξεις ηλεκτρικό ρεύμα από μία Α/Γ πρέπει να την κάνεις πελώρια, για να συγκεντρώσει πολύ ενέργεια, υψηλής εντροπίας (δηλαδή χαμηλής «περιεκτηκότητας»), σε ένα σημείο. Εκεί χαλάει η συνταγή, αλλά θα έρθω σε αυτό με αριθμούς, ελπίζω. Να αναφέρω όμως την διαφορά μεταξύ αιολικής και υδροηλεκτρικής ενέργειας: Ενώ η ενέργεια στον πολύ και τσάμπα αέρα είναι διάχυτη και δύσχρηστη, σε υδροηλεκτρικά είναι χαμηλής εντροπίας και συγκεντρωμένη. Ο λόγος είναι απλός: Ο ήλιος, εξατμίζει επιφανειακό νερό σε θεόρατες εκτάσεις, το νερό γίνεται σύννεφο και βροχή , μαζεύεται επίσης από μεγάλες εκτάσεις, συγκεντρώνεται σε ρυάκια και ποταμάκια και καταλήγει σε ένα σημείο από πολλά τετραγωνικά χιλιόμετρα συγκέντρωσης. Η ηλιακή ενέργεια από πολλά τετραγωνικά χιλιόμετρα μαζεύτηκε σε λίγες δεκάδες τετραγωνικά μέτρα. Για αυτό συμφέρουν τα υδροηλεκτρικά (αν έχεις την γεωγραφία και το νερό).
(γ) Ο τρίτος λόγος (παρακαλώ, κλικ για μεγέθυνση) έχει να κάνει με κοινή λογική, ανθρώπινες συνήθειες, φυσική, και power engineering. Έχουμε μάθει να έχουμε φως όταν ανάβουμε τον διακόπτη. Ή να έχουμε χυτήρια και χειρουργεία που δεν ανέχονται διακοπές ρεύματος. Η ανθρώπινη συνήθεια αλλάζει, τα χειρουργεία και τα χυτήρια δεν αλλάζουν (αλλά μπορούμε να ζήσουμε χωρίς χειρουργεία , όπως τον 14ο αιώνα). Ο πολύς και τσάμπα αέρας, καμιά φορά φυσάει, καμιά φορά δεν φυσάει. Όταν φυσάει πολύ, και αν δεν χρειάζεσαι ρεύμα, το ρεύμα δεν αποθηκεύεται. Ούτε μεταφέρεται εύκολα από την Μογγολία που τυχαίνει να φυσάει, στην Νότια Γαλλία που έχει άπνοια. Αποθήκευση και μεταφορά ρεύματος είναι απόλυτα εφικτά, με καλώδια, διπλά φράγματα, και τέτοια, αλλά δεν είναι προφανές ότι συμφέρει να μεταφέρεις φωτοβολταϊκό ρεύμα από την Σαχάρα (εκτός αν είναι τσάμπα ο πολύς χαλκός), ή να φτιάξεις διπλές λιμνοδεξαμενές για αιολικά πάρκα που θα τροφοδοτούν την Αθήνα. Δηλαδή όλα γίνονται αλλά εκτός από τα €35 και τα €250, υπάρχουν και τα €1.000/MWhr… εξαρτάται από το πόσα λεφτά έχουμε για πέταμα. Και, καλοί μου άνθρωποι, λεφτά για πέταμα δεν υπάρχουν.
Τέλος, και με φόβο να κατηγορηθώ για πολυτεχνίτης και ερημοσπίτης (ή να είμαι πάνω από ένα άτομο!), έχω δουλέψει με ένα σκασμό ενεργειακά θέματα σε διάφορα τεχνικά και επιχειρηματικά σχήματα, και μπορώ να σας πω ότι όλα είναι εξαιρετικά ενδιαφέροντα, αλλά όλα τα έχει πεθάνει, επαγγελματικά το …φθηνό και άφθονο πετρέλαιο (!) είτε ήταν $3 το βαρέλι, είτε $30, είτε $130… Το άτιμο, πάντα είναι φτηνότερο… Κάθε φορά μου φέρνει τα πάνω κάτω. Μην αναρωτιέστε γιατί, είναι ο Δεύτερος Νόμος.
Εν τω μεταξύ έχω εργασία για τους καλούς μαθητές. Σκύλιασα να βρω κάτι που να λέει, εμπεριστατωμένα, λεπτομέρειες για το αν τα αιολικά συμφέρουν ενεργειακά (οικονομικά δεν συμφέρουν με λογιστική γήινων ανθρώπων) και αν εξοικονομούν … κάθεστε; CO2. Βρήκα διάφορα που λένε γνώμες (ένθεν και ένθεν, αλλά χωρίς τεκμηρίωση)
Η Wikipedia, πχ., έχει διάφορα ενδιαφέροντα και κατατοπιστικά και αξίζει να την διαβάσετε, αλλά στο κρίσιμο θέμα έχει απλά μια δήλωση: «Η αιολική ενέργεια, σαν πηγή ισχύος (ρεύματος) είναι ελκυστική σαν εναλλακτική λύση στα ορυκτά καύσιμα…» και οι διαχειριστές της Wikipedia έχουν βάλει το “says who?” Πουθενά δεν έχω βρει τεκμηρίωση ισχυρισμών, και για αυτό, βασίζομαι σε αριθμούς που ξέρω για σίγουρους (επενδυτικές προτάσεις) και …φυσική, που θεωρώ ότι υπερβαίνει την πολιτική και τα γούστα.
Βρήκα ωστόσο αυτό : “ Energy and CO2 life-cycle analyses of wind turbines—review and applications” των Manfred Lenzen και Jesper Munksgaard από το Πανεπιστήμιο του Συντνεϋ, 2001. Η περίληψη είναι εδώ. Πλήρωσα και $31.50 συν ΦΠΑ για να το αγοράσω σε pdf, έχει κοπϋράϊτ, θα σας πω (αύριο αν είμαστε καλά) αυτό που κατάλαβα σαν περίληψη, αλλά αν θέλετε να με αντικρούσετε, να το πάρετε και εσείς (εκτός αν το βρείτε τσάμπα χαχαχα). Να μια παράγραφος από τα συμπεράσματα, μετά από 25 σελίδες με πίνακες εξισώσεις, στοιχεία και κείμενο: “…This uncertainty poses a problem for decision-making towards minimizing externalities of energy supply, if more than one technology option is available for capacity development. Furthermore, government programs involving large transitions from fossil to renewable energy, or large capacity growth programs, should take into account the energy requirement for the construction of plants…”
Τα γράφω αυτά, και βλέπω το spread στα 660 (από 500κάτι που ήταν το πρωί, και το ΧΑ στα 1.730, κάτω 6,7%, υποψίες collapsus και λέω μέσα μου… τι κάθομαι και γράφω … Εδώ ο κόσμος χάνεται και εγώ πασχίζω να αποδείξω σε ανώνυμους bloggers ότι έχω …δίκιο. Ξεκίνησα την ζωή μου σε σκοτεινή περίοδο (ίσως, όλων μας οι ζωές ξεκινούν σε σκοτεινές περιόδους), αλλά η Επιστήμη, ποτέ δεν ήταν σκοτεινή, απεναντίας. Και γιατί ζούμε; Για την ψευδαίσθηση του φωτεινού ονείρου.
Το παραπάνω απόφθεγμα, το αφιερώνω σε όσους έχουν γνώμες, αντί γνώση.
archaeopteryx 