Στον πολιτισμένο, αλλά άκρατα καπιταλιστικό κόσμο, όταν μια εταιρία που χρωστάει λεφτά δεν μπορεί να ανταπεξέλθει στις υποχρεώσεις της, δεν έχει για τα δάνεια, για μισθούς και τέτοια καλά, βαράει κανόνι, πτωχεύει, κάνει στάση πληρωμών. Μόνο που σε χώρες με άκρατο καπιταλισμό, το κανόνι βαράει υπό την αιγίδα και προστασία κάποιου Δικαστηρίου. Πας στο Δικαστήριο, λές «κύριε δεν έχω», κοιτάει λίγο το Δικαστήριο την περίπτωση και σου λέει:
«Παιδί μου θα σε προστατεύσω, για να χαθούν όσο λιγότερα λεφτά, να μπορέσεις να αναδιαρθρώσεις, να πουλήσεις όμορφα και ωραία τίποτα οικοπεδάκια και θυγατρικές να μαζέψεις ρευστότητα, να συνεχίσεις παραγωγή, να μην χαθούν όλα τα μεροκάματα, να παζαρέψεις με τους πιστωτές σου έναν εύλογο συμβιβασμό, θα συζητήσεις με τους εργάτες σου ποιοί μένουν ποιοί φεύγουν, θα ψάξεις για κανένα συνεταίρο με λεφτά… τέτοια.
Αν (συνεχίζει το Δικαστήριο) τα καταφέρεις και με λίγες ή πολλές θυσίες από όλους, βρεθεί μια βιώσιμη λύση, τότε θα βεβαιωθώ και εγώ ότι είναι βιώσιμη, θα πάρει ο κάθε ένας ό,τι είναι να πάρει και θα δώσει ό,τι είναι να δώσει,θα σας ευλογήσω, και πορεύεστε εν ειρήνη, και εύχομαι να μην σας ξαναδώ. Αν πάλι δεν μπορέσεις να συμμαζέψεις το μαγαζί, τότε θα πάμε σε εκκαθάριση, και εάν δεν έχετε συμφωνήσει πως θα μοιράσετε τα λεφτά, θα σας πω εγώ «πώς» με βάση ποιος έχει προτεραιότητα και σειρά, και στο καλό και λυπάμαι που δεν σωθήκατε»
Το Δικαστήριο, στην καπιταλιστική αυτή χώρα, θα βεβαιωθεί ότι κάθε ενδιαφερόμενο μέρος, (οι πιστωτές, οι προμηθευτές, οι μέτοχοι, η …Εφορία, οι εργαζόμενοι, οι συνταξιούχοι, οι πελάτες) μπορεί να εκπροσωπήσει τα συμφέροντά του, και εάν χρειαστεί θα προτείνει ή θα εγκρίνει ανεξάρτητους συμβούλους για κάθε ένα, που πάντα υπό την επίβλεψη του Δικαστηρίου, θα πληρωθούν ανάλογα με την επιτυχία του πελάτη τους, και εφ’ όσον τα βρουν σε παζάρια, και εφ΄όσον κρίνει το Δικαστήριο ότι όλα είναι εύλογα σύννομα, χωρίς προφανείς αρπαχτές, λαμογιές και τέτοια. Αν πάλι δεν βρεθεί συμβιβασμός, τότε το πράγμα πάει σε εκκαθάριση.
Αυτοσχεδιάζω λιγάκι σε αυτά που σας λέω αλλά περισσότερα για αυτά τα πράγματα σε άκρατα καπιταλιστικές χώρες θα βρείτε εδώ και εδώ και για ένα επώνυμο πρόσφατο παράδειγμα εδώ, (αλλά αν αρχίσετε να μπαίνετε στα links θα ξημερωθείτε). Και το μάθημα δεν είναι πλήρες, αν δεν δείτε και το θέμα των ρυθμίσεων, ή επαναδιαπραγματεύσεων του χρέους , δηλαδή την επαναδιαπραγμάτευση όλου του πακέτου των δανείων που δεν μπορούν να εξυπηρετηθούν (αφού δεν μπορούν οι πιστωτές να πιάσουν τον οφειλέτη από τον λαιμό, γιατί είναι υπό την προστασία του Δικαστηρίου — αυτή είναι η έννοια του Δικαστηρίου). Αυτό σημαίνει λίγο διαγραφή, λίγο αποπληρωμή αν πουληθεί κανένα οικόπεδο, λίγο αντικατάσταση με τίποτα που να λήγει σε 10 χρόνια, λίγο αντικατάσταση χρέους με μετοχές (οι πιστωτές έγιναν συνέταιροι και ο παλιός έχασε το μαγαζί του – ναι, χάνει ο παλιός μέτοχος, καμιά φορά χάνει τα πάντα, αλλά η επιχείρηση, «αναγεννημένη» ζει, και να βγαίνουν τα νούμερα του αφήνουν και αυτού ένα 3% για σουβενίρ)
Αυτό που έχει σημασία είναι η φιλοσοφία: Έκανες λάθος, την πάτησες, πληρώνεις, πληρώνετε όλοι από κάτι, δοκιμάζεις ξανά με νέους όρους, καλή τύχη. Επιτρέπεται και ενθαρρύνεται (με τα δικά μας κριτήρια) η αποτυχία. Η πληρωμή και η μερική χασούρα είναι δόκιμη θεραπεία. Ο συμβιβασμός, μετά από ελεύθερη διαπραγμάτευση, ενθαρρύνεται γιατί οι συνολικές ζημιές θα είναι μικρότερες. Κάθε ένας εκπροσωπείται χωριστά και ανεξάρτητα. Ενθαρρύνεται η «κάθαρση» ο «συμβιβασμός», η «αναγέννηση». Δύσκολες έννοιες στην Ευρώπη και δυσκολότερες … ανατολικά της Ιταλίας. Και το Δικαστήριο δεν βλέπει καθόλου ευνοϊκά λαδώματα,μίζες, μεγάλε δικέ μου και τέτοια…
Στην Ελλάδα τώρα… Τυπικά υπάρχει πτωχευτικό δίκαιο, αλλά το Google έχει πενιχρά πράγματα. Βρήκα αυτό, που είναι καλογραμμένο, θα έχει φτιαχτεί με επιδότηση από την ΕΕ. Έχει περισσότερη χαρτούρα, λιγότερη ευελιξία. Βασίζεται σε διορισμένα άτομα που τα ξέρει συνήθως μόνο η μαμά τους και υπάρχει η έννοια της απόφασης μάλλον παρά της ελεύθερης διαπραγμάτευσης. Η έμφαση είναι περισσότερο στην άνωθεν οριζόμενη μοιρασιά, μετά από προδιαγεγραμμένες διαδικασίες, παρά στην «κάθαρση» και «αναγέννηση». Η λέξεις «κάθαρση» και «αναγέννηση» είναι αρχαίες, και φοβάμαι ότι από τον 5ο αιώνα και μετά έμεινα σαν ποιητικές εκφράσεις.
Η πραγματικότητα στην Ελλάδα είναι …ελληνική. Πρώτον, οι τράπεζες έχουν το πάνω χέρι: Βάζουν κάτω τον επιχειρηματία και του λένε: «Φέρε τα λεφτά από το Λιχτενστάϊν»… «μα δεν έχω!…» «σκάσε και φέρτα τα έχω δει, να τα, τότε τα έστειλες». Τα φέρνει ο δύσμοιρος, μειώνεται το υπόλοιπο, ξανανοίγει η στρόφιγγα με νέους δήθεν όρους, μέχρι νεωτέρας. Ή του λέει η τράπεζα: «φέρε τα λεφτά ή το σπίτι και το εξοχικό και το κότερο και το νησάκι, δικά μου» ίδιο αποτέλεσμα. Ήδη, σε αυτή την αισχρή εκδοχή, βάλτε και το φανταστικό σενάριο να πάρει και ένα δωράκι ο τραπεζοϋπάλληλος… Όπως λέμε «έεε.. είπαμε ένα δωράκι, όχι και 500 εκατομμύρια». Ή ο σύνδικος… Πόσους έχετε γνωρίσει; Πόσοι ξεκίνησαν φτωχά και τίμια παιδιά από την επαρχία και έγιναν πλούσιοι με …λόττο; Ή οι πλειστηριασμοί… Ποτέ δεν είναι στημένοι, ποτέ δεν υπάρχουν κοράκια, κράχτες, λαμόγια και μηχανισμοί πολύ πιο σοφιστικέ από αυτούς που υπάρχουν για να περάσεις ΚΤΕΟ ή να βγάλεις άδεια φορτηγατζή… Ή τα δάνεια τα ίδια… Μα είναι δυνατόν να δίνουν οι τραπεζοϋπάλληλοι δάνεια με εγγύηση όμορφα νησάκια, η πολυκατοικίες, γνωρίζοντας ότι ο επιχειρηματίας με λίγο σπρώξιμο θα φουντάρει και (α) θα βγάλει η τράπεζα από την πολυκατοικία, (β) θα μεθοδευτεί το νησάκι στον δικό μας, (γ) θα φάει και το κύκλωμα (δ) θα πάρει και το κατιτίς του αυτός που το σκέφτηκε… Αυτά είναι κακοήθειες, δεν γίνονται, ούτε έχουν γίνει και μόνο …κομμουνιστές τα λένε αυτά για κακοήθη δυσφήμιση του κλάδου.
Ο μηχανισμός στην Ελλάδα, φιλοσοφικά, είναι σχεδιασμένος όχι για «κάθαρση» και «αναγέννηση», αλλά για «έλα εδώ, φέρ’τα» ή «πόσα θες να συνεχίσω». Συγγνώμη, ο κόσμος είναι κακός. Και όσο λιγότερη δημοσιότητα και διαφάνεια, τόσο χειρότερα. Η Δύση σε αυτά έχει διαφάνεια, και οι πάντες …οπλοφορούν, και κάπως είναι πιο αποτελεσματικό τώρα… Τον 19ο αιώνα, ήταν βέβαια …Σικάγο.
Ωστόσο δεν τα έγραψα όλα αυτά για να κάνετε χρεωκοπίες (ή χρεοκοπίες) και ρυθμίσεις στην Ελλάδα, ή στο Σικάγο. Τα έγραψα, γιατί δρυός πεσούσης πας ανήρ ξυλεύεται, και συχνά η ξύλευση είναι άκομψη και καταστρεπτική. Τα έγραψα γιατί η Ελλάδα είναι σήμερα η δρυς, δεν ξέρω αν το Δικαστήριο υπάρχει, υποθέτω είναι κάτι μεταξύ του ΔΝΤ και της ΕΕ. Ή είναι αυτοί οι …σύμβουλοι; Ή είναι οι νέοι ή ενδιάμεσοι πιστωτές; Και ποιά οικόπεδα θα πουλήσουμε; Και ποιος είναι ο σύνδικος; Τα κοράκια; Και σε τίνος πτωχευτικό δίκαιο είμαστε; Και ποιος κοιτάει τα δικά μας συμφέροντα, δηλαδή τα συμφέροντα των Ελλήνων; Και, το χειρότερο, τι από όλα αυτά ξέρει και κάνει η Κυβέρνησή μας, από πότε, τι έχει πει σε ποιόν, και γιατί εγώ, που είμαι ο φορολογούμενος, ο …«Πολίτης» όπως μου τσαμπουνάνε, ο ιδιοκτήτης του οικοπέδου, είμαι στην …αδιαφάνεια;
archaeopteryx 