Σήμερα, θα πιάσω άλλο θέμα, που όμως έχει μακρινή σχέση με τον Ακαδημαϊκό Καθηγητή κ. Ζερεφό. Ο κύριος Ζερεφός, είναι διακεκριμένος Φυσικός, ειδικεύεται σε θέματα ατμοσφαιρικού όζοντος, και κάπως έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι πρέπει να απεξαρτηθούμε από το πετρέλαιο και το κάρβουνο. Θα γράψω για αυτό το θέμα σε επόμενη ανάρτηση. Τώρα θα σας πω, πώς, ανάλογα με τις προκαταλήψεις σου (ή τα συμφέροντά σου) καταλήγεις σε διαφορετικά συμπεράσματα (χωρίς να ξέρω γιατί και πώς κατέρρευσε ο Μυκηναϊκός πολιτισμός).
Τον Καθηγητή Ακαδημαϊκό κύριο Ζερεφό, τον άκουσα (τον διάβασα) για πρώτη φορά, σε σχέση με αυτό το θέμα, όταν μετέφερε την άποψη του Carpenter (1966), ότι κλιματολογικές διαταραχές (ξηρασία) συνέβαλλαν στην κατάρρευση του Μυκηναϊκού πολιτισμού. (Ch. S. Zerefos and E.C. Zerefos, Climatic Change in Mycenean Greece: A citation to Aristotle. Δεν μπορώ να σας το μεταφέρω γιατί έχει copyright, αλλά εάν θέλετε να το αγοράσετε, εδώ. Εγώ το βρήκα πριν από καιρό …κοινωνικά).
Ο Carpenter είπε ότι περί το 1200 πΧ ο Ελλαδικός χώρος είχε ξηρασία και αυτό συνέβαλε στην πτώση των Μυκηναίων. Υπάρχουν στοιχεία ότι υπήρξε περίοδος ξηρασίας τον 13ο και 12ο αιώνα πΧ, στην περιοχή (και στην Μικρά Ασία). Προσωπικά, δεν έχω ιδέα, δεν είμαι τόσο αρχαίος. Τα γραφήματα (μεγαλώνουν με κλικ) δείχνουν ότι περί το 1200 π.Χ. έκανε ζέστη (ή κρύο, δεν έχει σημασία), ότι επί Κλασσικής Ελλάδας είχε δροσιά, αλλά δροσιά είχε και τους …σκοτεινούς αιώνες του Μεσαίωνα, μην ψάχνετε για μονοσήμαντες σχέσεις. Ή κρύο θα κάνει, ή ζέστη.
Βέβαια, υπάρχουν και άλλες θεωρίες. Ο Ανδρόνικος (1954) ανέφερε κοινωνική αναταραχή και ίσως επαναστάσεις της κοινωνίας εναντίον της άρχουσας τάξης των Μυκηναίων. Ο Vermeule (1960) είπε ότι υπήρξε διαταραχή στο εμπόριο στα τέλη του 13ου π.Χ. αιώνα, μάλλον συσχετιζόμενη με τους Λαούς της Θάλασσας, παρά με εισβολές Δωριέων. Τα Μυκηναϊκά κέντρα πρέπει να είχαν εξάρτηση από αυτό το εμπόριο, και όταν διαταράχτηκε το εμπόριο, κατέρρευσαν και τα παλάτια. Και ποιοι ήταν οι Λαοί της Θάλασσας, βέβαια είναι άλλο θέμα, ολόκληρο.
Ο Desborough (1964) αναφέρει σπαθιά και μεταλλικά αντικείμενα στην Μυκηναϊκή περιοχή περί το 1200 πΧ, που θα μπορούσαν να σημαίνουν εισβολείς, αλλά θα μπορούσε να είναι και εσωτερική αποδοχή ενός νέου οπλικού συστήματος. Ο Μυλωνάς (1966) είχε την άποψη ότι η κατάρρευση μπορεί και να μην ήταν ενιαία ή ταυτόχρονη ή για ενιαίο λόγο. Ο Ιακωβίδης (1974) και αυτός αναφέρει την πιθανή κατάρρευση εμπορίου με Κύπρο και Μικρά Ασία και δεν ξέρω εάν εξηγεί αυτό που λένε για μείωση πληθυσμού στην Πελοπόννησο, ή ελλείψεις (εισαγόμενου) χαλκού από τις πινακίδες Γραμμικής Β’ στην Πύλο.
Δεν έχω πρόθεση να έχω expert opinion γιατί κατέρρευσε ο Μυκηναϊκός πολιτισμός. Με συγκινεί ότι η Γραμμική Β’ είναι Ελληνική (άσχετα εάν είναι με κολλυβογράμματα). Όποιον Ειδικό και να ρωτήσετε στην Ελλάδα, σήμερα, θα σας δώσει την Άποψη του Ειδικού, με κοινούς παρονομαστές (α) καινούργιες φυλές, (β) αλλαγές σε πολεμικές τακτικές, (γ) κοινωνικές αναταραχές, (δ) κλιματικές αλλαγές και (ε) οικονομικούς παράγοντες (και η σειρά είναι τυχαία).
Κανείς δεν ξέρει πόσο …αειφόρος ήταν ο Μυκηναϊκός πολιτισμός (ή οποιοδήποτε άλλος πολιτισμός). Δεν έχω ακούσει καμία εξήγηση γιατί με εξαίρεση ίσως την Αθήνα, όλοι τα Μυκηναϊκά κέντρα εγκαταλείφθηκαν, σχεδόν σαν …ταμπού. Κανείς δεν νομίζω ότι ξέρει εάν οι άνθρωποι απλά πέθαναν ή εάν έφυγαν, Οι ανασκαφές στο Ισραήλ είναι ενδιαφέρουσες αλλά δεν ξέρω εάν είναι Μυκηναίος ο Γολιάθ, ή Μίνωας, ή κάτι άλλο. Και δεν έχει σημασία για αυτήν την ανάρτηση.
Για μένα (που με ενδιαφέρουν οι αγορές, τα χαρτοφυλάκια, το συστημικό ρίσκο και η διασπορά του, και τα γεωπολιτικά) βλέπω συστημική κατάρρευση από αλλαγές στις συνθήκες ισορροπίας που υπήρχαν πριν την κατάρρευση. Χάος από μικρές αλλαγές σε ένα υπερεξειδικευμένο, για την εποχή, σύστημα. Κατάρρευση από παγκοσμιοποίηση και την απώλεια αυτάρκειας που αυτό συνεπάγετο (τότε). Ενδογενείς αδυναμίες της Μυκηναϊκής Νέας Τάξης (χαχαάαα). Αυτά με απασχολούν, σε αυτά εναντιώνομαι, αυτά βλέπω σαν λόγω κατάρρευσης του Μυκηναϊκού πολιτισμού.
Ο Ακαδημαϊκός Καθηγητής Ζερεφός, βλέπει Κλιματικές Αλλαγές. Και οι δύο μπορεί να έχουμε δίκιο. Αλλά ο καθένας με τις προκαταλήψεις του. Και χαίρομαι Προφέσορ, γιατί όσο υπάρχει Ιστορία, υπάρχουν και Κλιματικές Αλλαγές, και καταρρεύσεις πολιτισμών, και πιθανότατα σχετίζονται, και καμία δεν ήταν ανθρωπογενής.
Οι Γερμανοί, κύριε Καθηγητά, προωθούν την Ανθρωπογενή Κλιματική Αλλαγή, αλλά το κάνουν σαν μπηχτή εναντίον των Αμερικάνων και να βγάλουν και κανένα φράγκο, με τον Νόμο που ανέφερα στις Ορδές των Ηλιθίων. Για αυτό έχουν εσάς, τον κύριο Μπεργελέ, τον κύριο Λάλα, τον Ινδό του ΟΗΕ και έναν σωρό άλλους να λέτε τα ίδια πράγματα. Δεν υπάρχει ντροπή, μέχρι και ο Al Gore τα λέει. Και ο Ομπάμα… Και βραβεία Νόμπελ…
Και το καταλαβαίνω εάν φοβάστε ότι τώρα, ειδικά τώρα, έρχεται το Τέλος του Κόσμου. Και στην Γέννεση της Παλαιάς Διαθήκης, και πιο παλιά το φοβόταν
archaeopteryx 