Πάντα είχα την απορία «γιατί τα σύνορα είναι αυτά που είναι», και ειδικότερα, στην Μέση Ανατολή, γιατί τα σύνορα έχουν τόσες πολλές ευθείες, και γιατί έχουν συνέχεια τσακωμούς. Η προφανής και εύκολη δικαιολογία για τους τσακωμούς είναι ότι πολλούς παλιούς λαούς, με διαφορετικές θρησκείες και διαφορετική πρόσβαση στην εξουσία, πολλή διεθνή περατζάδα και πολλούς εξωγενείς καλοθελητές. Και φυσικά πολύ «money»
Το «follow the money», του e-φίλου παγωτατζή, σίγουρα δίνει ένα μπούσουλα, μόνο που η πηγή του money αλλάζει διαχρονικά:
Τα μπαχαρικά ήταν πάντα αντικείμενο money και η Μέση Ανατολή ήταν σταυροδρόμι. Μεταξύ Ιουστινιανού και Δεύτερης Σταυροφορίας, και το μετάξι ήταν money. Έκοψαν όμως το 1453 τον δρόμο οι Οθωμανοί και ανάγκασαν τους Δυτικούς να ανακαλύψουν τον …υπόλοιπο Πλανήτη, από την θάλασσα.
Από τις αρχές του 20ου αιώνα έγινε της μόδας το πετρέλαιο. Για 1-2 γενιές πριν από εμάς και μάλλον για άλλες τόσες μετά από εμάς, η Ιστορία του Κόσμου θα έχει σχέση με πετρέλαιο — δηλαδή μετά 1-2 γενιές δεν έχω ιδέα τι θα γίνεται (και δεν με πολυνοιάζει κιόλας). Παραδόξως, οι δρόμοι του πετρελαίου έχουν πολλά κοινά με τους δρόμους του μεταξιού και των μπαχαρικών, και η Μέση Ανατολή, η Συρία, και λιγάκι εμείς, θα είμαστε δέσμιοι αυτής της γεωγραφίας.
Δυστυχώς, οι πολλοί άνθρωποι ξέρουμε μόνο αυτά που βλέπουμε και νομίζουμε ότι αυτό που βλέπουμε είναι κάτι καινούργιο. Λάθος. Αυτό που βλέπουμε από το 1990 και μετά είναι το (προσωρινό;) τέλος ενός διπολικού κόσμου μεταξύ Δύσης και Ανατολής, και επανεμφάνισης της «Ευρώπης».
Η Ευρώπη, είτε μας αρέσει είτε όχι έχει εξαιρετικά νοσηρό παρελθόν ανταγωνισμού όλων με όλους για λίγη αυτοκρατορία. Και από το 1990 και μετά, λίγο η υποχώρηση της Ρωσίας, λίγο η επανένωση της Γερμανίας , λίγο η απομάκρυνση της ισορροπίας του τρόμου (και από τις ισλαμικές χώρες), μας έχουν φέρει σε καταστάσεις όχι πολύ διαφορετικές από αυτές των αρχών του 20ου αιώνα και του Μεγάλου Παιχνιδιού, που δεν είναι τίποτα άλλο παρά ο ανταγωνισμός μεταξύ Ευρωπαίων (και Ρώσων) για τον έλεγχο της Κεντρικής Ασίας, και κατ΄επέκταση της Μέσης Ανατολής. Μεγάλο Παιχνίδι με έναν καινούργιο παίκτη, την Κίνα. Ο παραπάνω χάρτης της κατάστασης το 1914 (από εδώ) εκτός από τα προφανή στην Β. Αφρική και Μέση Ανατολή, δείχνει υπολείμματα Ρωσοτουρκικών πολέμων, το Μεγάλο Παιχνίδι στο Ιράν, και δεν δείχνει τους Γερμανούς πίσω από τους Οθωμανούς. Αυτοί (και ο Λώρενς της Αραβίας) φανερώθηκαν δύο χρόνια αργότερα, στον Α’ Π.Π. με τον …σιδηρόδρομο Βερολίνου-Βαγδάτης.
Και είδαμε τι έγινε μετά τον Α’ Π.Π. και πως οδηγηθήκαμε στις παραμονές του Β’ Π.Π. Και ενώ σίγουρα δεν καταλαβαίνω τι ακριβώς γίνεται σήμερα στην Μέση Ανατολή ή στην Βόρεια Αφρική (πέρα από τις ανεκπλήρωτες όποιες επιθυμίες των ντόπιων), δεν μου βγαίνει από το μυαλό ότι είναι πρόβες της Ευρώπης να ξαναμπεί στο Μεγάλο Παιχνίδι που παράτησε το 1945. Και δεν νομίζω ότι η «Ευρώπη» έχει υπάρξει πολύ πειστική ότι είναι ενωμένη, ακόμα και στην Λιβύη… Που να πιάσει Συρία (που έχει και Κούρδους, ή …Ιράν, που έχουν μνήμες Μεγάλου Παιχνιδιού, Ανατολικού ζητήματος και Ψυχρού Πολέμου. Όσο για το Desertec… Είπαμε… Unternehmen Sonnenblume…
Οι χάρτες που δεν διαβάζονται, μεγαλώνουν με κλικ. Ο πρώτος χάρτης είναι οι θρησκευτικές αιρέσεις της Συρίας και είναι του Stratfor. Το άρθρο τους είναι πολύ ενδιαφέρον (λέει και για την σχέση των Γάλλων με τους Αλεβίτες) και το ανέβασα στο Scribd. Για να καταλάβετε τι γίνεται, καλό θα ήταν και μια εισαγωγή στον Hafez-al-Assad. Και η Συρία δεν τα έχει ή δεν τα είχε και πολύ καλά με τους Τούρκους… Μύλος. Αλλά τώρα, οι «Ευρωπαίοι» θα τα φτιάξουν όλα και όταν λέω ότι μου θυμίζει παραμονές Α’ Π.Π. η κατάσταση, με κάνει και ξεχνάω τα βούρλα που με ζαλίζουν.
archaeopteryx 